Những năm gần đây, nấm đông trùng hạ thảo là sản phẩm được rất nhiều người ưa chuộng bởi có nhiều dưỡng chất quan trọng như protein, axit amin, vitamin và khoáng chất. Đặc biệt, nó còn chứa các hợp chất sinh học như cordycepin và adenosine, có tác dụng mạnh mẽ trong việc cải thiện sức khỏe và tăng cường sức đề kháng. Trong y học cổ truyền, đông trùng là loại dược liệu có tính ấm, vị ngọt, giúp bổ thận, tráng dương, bổ phổi …. Ngoài ra, nấm đông trùng hạ thảo còn có công dụng điều trị các bệnh về hô hấp kể đến như hen suyễn và viêm phế quản, cải thiện hiệu suất tập thể dục, giảm mệt mỏi hay giúp chức năng thận và tăng cường sức khỏe sinh lí, chống lão hóa, hỗ trợ điều trị ung thư…
Nắm bắt được nhu cầu của người tiêu dùng, Hợp tác xã (HTX) sản xuất công nghệ cao BIOGOLD, xã Thanh Uyên, huyện Tam Nông đã nghiên cứu và đầu tư trang thiết bị hiện đại từ quá trình nhân giống, nuôi cấy và sản xuất để tạo ra thành phẩm đông trùng hạ thảo chất lượng, có hàm lượng dinh dưỡng cao. Hiện HTX có 02 sản phẩm chính: Đông trùng hạ thảo BioGold - Thanh Uyên, Trà đông trùng hạ thảo - Cà gai leo đều đã đạt sản phẩm OCOP hạng 3 sao.
Quy trình nuôi trồng đông trùng hạ thảo của HTX gồm 4 bước cơ bản sau: Bước đầu tiên là chuẩn bị nguyên liệu, tới bước tiếp theo là thủy phân và phối trộn, sau đó là bước cấy giống và nuôi trồng, cuối cùng là bước thu hoạch và chế biến. Việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo được xây dựng theo quy trình khép kín với quy mô diện tích sản xuất vào khoảng 300m2, gồm đầy đủ cơ sở hạ tầng trang thiết bị: 1 phòng vô trùng, 1 phòng lạnh, 1 phòng cấy nấm và các trang thiết bị cần thiết cho việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo như: Máy lắc, nồi hấp, điều hòa giá nuôi... HTX đã áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại vào quá trình sản xuất như: Nuôi cấy mô, nuôi cấy trong môi trường nhân tạo, nuôi cấy trên nhiều loại giá thể, công nghệ sinh học, công nghệ tự động hóa… mới tạo ra được thành phẩm đạt chuẩn có hàm lượng dinh dưỡng cao. Nguyên liệu của HTX để sản xuất nấm đông trùng hạ thảo hoàn toàn tự nhiên như: Nhộng tằm, gạo lứt, nước dừa, khoai tây, kèm theo bổ sung các lượng vitamin cần thiết như B1, B8; với phương pháp nuôi gối lứa, mỗi lứa nuôi 7.000 hộp tươi, mỗi tháng thu được khoảng 30kg đông trùng hạ thảo sấy khô. Để có một thành phẩm đông trùng hạ thảo chất lượng, đòi hỏi khâu chuẩn bị nguyên liệu, như lựa chọn nhộng tằm phải đồng đều, sáng màu, đảm bảo không sử dụng hóa chất trong nuôi nhộng. Bên cạnh đó phòng nuôi cũng rất quan trọng khi phải đảm bảo được nguồn sáng tốt, nhiệt độ luôn ở trong mức từ 17°C - 23°C, độ ẩm luôn ở mức khoảng 90%, đặc biệt hệ thống cấp và lọc khí được lắp đặt điều chỉnh tự động chính xác tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng. Sau khoảng 75 ngày thu hoạch lựa chọn sợi đạt chiều cao 13cm trở lên, có trọng lượng từ 100g - 150g, chưa bung bào tử, màu vàng sậm, đồng đều đưa vào khâu bào chế, đóng gói. Sản phẩm được đưa đến buồng sấy khô bằng công nghệ sấy thăng hoa giữ 99% hàm lượng dưỡng chất để tạo nên chất lượng sản phẩm đông trùng hạ thảo nguyên sợi, màu đẹp và hương thơm đặc trưng.
Với những thành công bước đầu và đã được người tiêu dùng đón nhận sản phẩm từ nấm đông trùng hạ thảo, HTX dự định trong thời gian tới sẽ tiếp tục mở rộng nhà xưởng, quy mô, đầu tư thêm máy móc, trang thiết bị nhằm nhân rộng mô hình, chuẩn hóa quy trình, cải tiến chất lượng sản phẩm, giảm giá thành để mọi người dân đều có thể sử dụng loại dược liệu quý này.
Nguyễn Doãn Đăng
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ