Trong bức tranh ẩm thực đa sắc màu của vùng đất Tổ Phú Thọ, nem chua và nem sợi Hùng Xuyên đang dần khẳng định là đặc sản mới mẻ và hấp dẫn, vừa giữ trọn hồn quê, vừa đáp ứng nhu cầu ẩm thực hiện đại. Từ món ăn dân dã của xã Chí Đám (trước đây là xã Hùng Xuyên, huyện Đoan Hùng) một vùng đất ven sông Lô trù phú, sản phẩm nay đã vươn ra nhiều thị trường lớn, trở thành niềm tự hào của người dân địa phương.
Nghề làm nem tại Hùng Xuyên bắt đầu manh nha từ năm 2018, khi một vài hộ dân thử sức làm nem chua theo phương pháp truyền thống, mỗi ngày chỉ vài chục chiếc, gói trong lá chuối, bán tại chợ quê. Nhưng chính đôi bàn tay khéo léo và sự cần cù của những người nông dân đã dần biến món ăn dân dã này thành sản phẩm đặc trưng. Nhận thấy tiềm năng phát triển, tháng 6/2024, các hộ sản xuất đã liên kết thành lập Hợp tác xã (HTX) Phong Loan, mở ra bước ngoặt trong quá trình chuyên nghiệp hóa: đầu tư máy móc, xây dựng quy trình khép kín đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, cải tiến bao bì, tem nhãn và mở rộng kênh tiêu thụ hiện đại. Nhờ đó, nem Hùng Xuyên vừa giữ trọn hương vị truyền thống, vừa đủ sức cạnh tranh để có mặt tại nhiều tỉnh, thành như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên…
Nem chua Hùng Xuyên có vị chua thanh tự nhiên, mặn nhẹ, cay dịu của tỏi ớt, giòn sần sật từ bì lợn thái mỏng, hòa quyện trong hương thơm bùi của thính gạo rang, mang lại trải nghiệm khó quên. Đặc biệt, sản phẩm “nem sợi” tiện lợi, đóng gói hút chân không, phù hợp khẩu vị giới trẻ và nhịp sống hiện đại đang mở ra hướng đi mới cho sản phẩm. Hiện tại, HTX Phong Loan duy trì sản lượng 200-300 kg/ngày, với doanh thu năm 2024 đạt trên 10 tỷ đồng, lợi nhuận gần 1,5 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 15 lao động với thu nhập 4-6 triệu đồng/người/tháng.
Nem chua, nem sợi Hùng Xuyên không chỉ là món ngon làm say lòng thực khách, mà còn là minh chứng sống động cho sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Vừa giữ trọn hương vị quê hương, vừa mở ra cơ hội phát triển kinh tế nông thôn, đặc sản này đang dần khẳng định chỗ đứng trên thị trường. Với sự đồng hành và định hướng chuyên nghiệp của HTX Phong Loan, nem Hùng Xuyên không chỉ lan tỏa hương vị Đất Tổ mà còn trở thành niềm tự hào của người dân, mang giá trị văn hóa và kinh tế vươn xa khắp mọi miền.
Nguyễn Vũ Kỳ Nam
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ