Hiện nay trên địa bàn xã Dân Quyền có 70ha diện tích trồng chuối, trong đó Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Thượng Nông có 42ha của 25 hộ thành viên HTX. Cây chuối không những là giống cây dễ trồng, tốn ít công chăm sóc, mà mang lại giá trị kinh tế cao, giúp nâng cao đời sống cho thành viên và bà con địa phương. Tuy nhiên, sau khi thu hoạch chuối lấy buồng, còn các sản phẩm phụ như thân, lá cây chuối, quả chuối chín bị thải loại… sẽ tạo ra lượng rác thải rất lớn gây ô nhiễm môi trường, xuất phát từ thực trạng đó HTX đã có các giải pháp xử lí chất thải bền vững, đồng thời tạo nguồn thu nâng cao giá trị, thu nhập cho thành viên và HTX như: Thân cây chuối sơ chế lấy sợi; đặc biệt với lượng nước ép rất nhiều từ thân cây chuối trong quá trình làm sợi, cùng với những quả chuối chín sau khi HTX phân loại không đạt tiêu chuẩn sẽ trở thành nguồn nguyên liệu đầu vào vô cùng quan trọng để HTX sản xuất ra phân hữu cơ.
Ông Nguyễn Mạnh Thắng - Giám đốc HTX cho biết: Các hoạt động chế biến từ phụ phẩm chuối đã giúp cho HTX cũng như thành viên nâng cao giá trị thu nhập khoảng 20% tương đương với khoảng 40 - 50 triệu đồng/ha. HTX rất tâm đắc với mô hình sản xuất phân hữu cơ làm từ dịch chuối, mô hình này vừa tránh ô nhiễm môi trường lại mang lại hiệu quả kinh tế cao, đáp ứng được mô hình nông nghiệp xanh, tuần hoàn. Việc sản xuất phân hữu cơ cũng khá đơn giản: HTX đang áp dụng công thức ủ phân: 1.000 lít dịch lấy từ cây chuối + với 200kg quả chuối chín không đạt tiêu chuẩn + 10 lít men EMZEO + 30kg rỉ mật + 10kg cám gạo trộn đều và ủ kín trong thùng nhựa trong vòng 1 tháng, sau đó HTX sẽ thu được 1.100 lít phân hữu cơ. Giá bán trên thị trường hiện nay dao động từ 18.000 - 20.000 đồng/lít, khi sử dụng phân được pha loãng theo tỷ lệ 1/50 - 1/100 (1 lít phân pha với 50 - 100 lít nước) để bón cho tùy từng loại cây, tuy nhiên toàn bộ phân hữu cơ làm ra, được HTX sử dụng để cung cấp tưới cho toàn bộ diện tích 70ha, từ đó góp phần giảm 30% tổng chi phí phân bón cho thành viên và bà con, tương đương giá trị trên 3 tỷ đồng/ năm.
Thấy được những lợi ích lâu dài từ mô hình trồng chuối tuần hoàn, HTX đã tiếp tục mạnh dạn đầu tư đồng bộ máy móc, thiết bị để sơ chế, chế biến sâu các sản phẩm từ chuối. Hiện HTX đang liên kết mở rộng diện tích trồng chuối tại tỉnh Lào Cai với diện tích 120ha, trong thời gian tới HTX sẽ mở rộng diện tích trồng tại đây thêm khoảng 300ha. Với mong muốn tiếp tục tạo thêm công ăn việc làm, thu nhập ổn định cho thành viên và bà con, từ đó giúp cho HTX phát triển hiệu quả, bền vững.
Nguyễn Hồng Sơn
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ