Tuy nhiên, tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn còn, gây ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe và uy tín của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Để đảm bảo quyền và lợi ích của người dân, các cấp chính quyền cùng cơ quan chức năng đã tích cực vào cuộc, thực hiện đồng bộ các giải pháp, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân từ thành thị đến nông thôn.
HTX thịt chua Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn hướng dẫn các thành viên sản xuất đúng quy trình, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để nâng cao chất lượng sản phẩm.
Thay đổi từ suy nghĩ đến hành động
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có hiệu lực từ ngày 1/7/2011, đã quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người tiêu dùng; trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đối với người tiêu dùng; trách nhiệm của tổ chức xã hội trong việc tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ; trách nhiệm quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…
Từ khi Luật ra đời, nhận thức của người dân cũng như chủ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, buôn bán hàng hóa đã được thay đổi rõ rệt. Các kiến thức về cách lựa chọn nguyên liệu, hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng và các chế độ bảo hành sau mua của người dân được nâng lên.
Chị Nguyễn Thị Ngọc ở phường Minh Phương, thành phố Việt Trì cho biết: “Bây giờ, trước khi mua sản phẩm gì, tôi thường kiểm tra kỹ các thông tin về nhà sản xuất, tem nhãn, đặc biệt là hạn sử dụng… để tránh mua phải sản phẩm chất lượng không đảm bảo, quá hạn sử dụng, ảnh hưởng tới sức khỏe và chất lượng cuộc sống của gia đình”.
Không chỉ người tiêu dùng có sự chuyển biến trong suy nghĩ, hành động, các cơ sở sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh cũng chú trọng đến quyền lợi người tiêu dùng để đảm bảo uy tín và tính cạnh tranh trên thị trường. Chúng tôi đến Hợp tác xã Thịt chua Thanh Sơn (HTX), huyện Thanh Sơn vào dịp cuối năm, khi các thành viên trong HTX đang tất bật làm việc để hoàn thành sớm các đơn hàng phục vụ nhu cầu tiêu thụ của thị trường. Với đặc thù chuyên sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thịt chua ống nứa, hộp nhựa, nem sợi… đây là thực phẩm lên men tự nhiên nên việc lựa chọn nguyên liệu phải được tuyển chọn kỹ càng. Chị Nguyễn Thị Bích Phượng - Giám đốc HTX cho biết: “Ngay từ khi thành lập HTX, chúng tôi xác định muốn phát triển lâu dài và bền vững cần phải đưa ra thị trường những sản phẩm sạch, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Vì vậy, HTX đã lựa chọn những đơn vị cung cấp nguyên liệu đầu vào có uy tín, sản xuất đúng quy trình, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và kiểm tra kỹ lưỡng sản phẩm trước khi cung ứng ra thị trường để xây dựng thương hiệu và uy tín của HTX”.
Hiện nay, thành phố Việt Trì là nơi “hội tụ” nhiều trung tâm thương mại, siêu thị, chợ đầu mối... và sức tiêu thụ hàng hóa lớn. Vì vậy, thành phố luôn quan tâm tới việc bảo vệ quyền lợi cho người dân trong việc sản xuất, kinh doanh, trao đổi, sử dụng hàng hóa. Câu lạc bộ người tiêu dùng Việt Trì ra đời là một minh chứng rõ nét trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Những năm qua, Câu lạc bộ đã phát huy hiệu quả, đưa luật vào cuộc sống bằng đa dạng các hình thức tuyên truyền về chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm; vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam; phổ biến quyền, lợi ích chính đáng của người sản xuất và tiêu dùng trên diện rộng. Chị Nguyễn Thúy Hà - Chủ nhiệm Câu lạc bộ người tiêu dùng Việt Trì cho biết: “Câu lạc bộ trở thành nơi để chị em phụ nữ chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng mua sắm, lựa chọn hàng hóa, chế độ bảo hành sau mua..., chủ động bảo vệ quyền và lợi ích của bản thân. Thói quen về mua sắm hàng hóa tiêu dùng được thay đổi, nhận thức xã hội về tiêu chuẩn, đo lường chất lượng sản phẩm hàng hóa dần tăng lên”.
Cần sự chung tay của cả cộng đồng
Mặc dù hiện nay ý thức của người dân và trách nhiệm của doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, buôn bán hàng hóa đã được nâng lên nhưng thực tế cho thấy, quyền lợi của người tiêu dùng vẫn chưa được đảm bảo, tình trạng vi phạm quyền lợi người tiêu dùng vẫn còn xảy ra, nhất là ở các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Các lĩnh vực vi phạm chủ yếu là: An toàn thực phẩm, hàng hóa kém chất lượng, không có xuất xứ rõ ràng... Cùng với đó, bản thân người tiêu dùng còn e ngại, nể nang, ngại tiếp xúc, phản ánh sự việc nên việc khiếu nại khi bị xâm hại còn hạn chế. Trong năm 2020, Cục QLTT đã kiểm tra 2.860 vụ, trong đó số vụ vi phạm là 2.093 vụ; thu nộp ngân sách Nhà nước trên 5,7 tỷ đồng. Các vụ vi phạm chủ yếu là buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, vi phạm hàng giả, quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm…
Để khắc phục những hạn chế đó, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã phối hợp chặt chẽ với Sở Công thương và các cơ quan liên quan tổ chức các hoạt động hưởng ứng ngày quyền của người tiêu dùng (15/3) với các hoạt động thiết thực, có ý nghĩa, góp phần nâng cao nhận thức của người dân trong mua sắm. Đẩy mạnh công tác điều tra, khảo sát thực tế, tập hợp ý kiến phản ánh nhu cầu của người tiêu dùng để tư vấn, phản biện và giải quyết các vụ việc có dấu hiệu xâm hại quyền lợi. Trong năm 2020, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã tiếp nhận, giải quyết 25 vụ phản hồi của người tiêu dùng, trong đó 85% tổng số vụ được giải quyết thành công.
Hiện nay, số lượng hội viên tham gia vào Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng đông, trên 29.400 hội viên và 2 hội viên tập thể là Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao, Công ty cổ phần xi măng Sông Thao. Đối với các hội viên tập thể, các doanh nghiệp chủ động xây dựng môi trường làm việc, kinh doanh lành mạnh gắn liền trách nhiệm của doanh nghiệp trong thực thi pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với nâng cao lợi thế cạnh tranh sản phẩm, hàng hóa dịch vụ thông qua các hoạt động như: Đưa chính sách, quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vào các chính sách, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp; khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thực hiện các hoạt động xúc tiến thương mại, sự kiện công cộng để gia tăng quyền lợi người tiêu dùng và thúc đẩy hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng để thanh, kiểm tra, giám sát, đánh giá chất lượng hàng hóa dịch vụ và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm, y tế, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, hàng hóa kém chất lượng; đồng thời xây dựng quy chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để thực hiện có hiệu quả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Minh Tuấn - Chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khẳng định: “Với vai trò là cầu nối trong việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, Hội đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức hội thảo, tọa đàm, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng đến các xã, phường, thị trấn, khu dân cư để nâng cao kiến thức về luật, an toàn vệ sinh thực phẩm và cung cấp những thông tin bổ ích về địa chỉ, thương hiệu sản phẩm có uy tín, đảm bảo rõ nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm... góp phần kích cầu tiêu dùng, xây dựng môi trường tiêu dùng lành mạnh, tạo động lực phát triển kinh tế xã hội”.
Hà Nhung (Báo Phú Thọ)