Cà gai leo, hay cà gai dây, là một loại cây dược liệu quý, nổi bật trong y học cổ truyền Việt Nam nhờ vào khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh về gan và giải độc cơ thể. Mô hình trồng cà gai leo để sản xuất trà dược liệu đang ngày càng phổ biến; tại Hợp tác xã (HTX) Cây Cỏ Việt ở xã Chu Hóa, thành phố Việt Trì. Sự phát triển này không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về các sản phẩm thiên nhiên mà còn góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Ngày nay, nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng sản phẩm an toàn và tự nhiên, cà gai leo đã trở thành lựa chọn hàng đầu. Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng cây này chứa nhiều hợp chất có lợi như flavonoid, saponin và alkaloid, giúp chống viêm, giảm men gan và hỗ trợ điều trị các bệnh về gan. Nhờ vào những lợi ích này, nhiều công ty dược liệu đã ứng dụng cà gai leo vào sản phẩm của họ.
HTX Cây Cỏ Việt đã nhận thấy tiềm năng của cây cà gai leo và quyết định đầu tư trồng 2,4ha. Sau gần hai năm hoạt động, HTX đã cho ra đời hai sản phẩm chính: Trà bảo gan Hùng Vương dạng túi lọc và trà cà gai leo phơi khô. Mô hình này không chỉ tạo ra sản phẩm chất lượng mà còn tạo công ăn việc làm cho 15 thành viên với thu nhập ổn định từ 6-7 triệu đồng/tháng.
Giám đốc HTX, anh Nguyễn Tiến Ngọc, chia sẻ về quy trình trồng cà gai leo. Đất trồng cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, với phân bón tự nhiên để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh. Cà gai leo được thu hoạch sau 6 tháng chăm sóc, giúp tối ưu hóa dược tính. HTX cũng chú trọng đến việc sản xuất an toàn, nhằm cung cấp sản phẩm chất lượng tốt nhất đến tay người tiêu dùng.
Một điểm nổi bật trong hoạt động của HTX là việc chuyển giao công nghệ và khuyến khích các hộ dân trong vùng trồng cà gai leo theo yêu cầu kỹ thuật. HTX không chỉ cung cấp giống cây và hướng dẫn kỹ thuật trồng mà còn thu mua sản phẩm từ các hộ dân, tạo ra chuỗi liên kết bền vững. Điều này giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời tăng thu nhập cho nông dân. Hiện tại, năng suất cà gai leo của HTX đạt trung bình 70 tạ/ha/năm, với hai vụ thu hoạch mỗi năm. Sản phẩm sau khi thu hoạch được chế biến, trung bình thu lãi khoảng 400 triệu đồng/năm, gấp 3-4 lần so với trồng lúa. Để đáp ứng nhu cầu thị trường, HTX đã đầu tư vào máy móc hiện đại để chế biến và đóng gói sản phẩm. Đồng thời, HTX đang nghiên cứu phát triển thêm các sản phẩm mới như cao cà gai leo và cốm bổ gan. Để xây dựng thương hiệu Trà bảo gan Hùng Vương, HTX tích cực quảng bá sản phẩm qua các sự kiện, hội chợ và các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo, Tiktok.
Trong thời gian tới, HTX cần sự hỗ trợ từ các ban, ngành để nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng quy mô sản xuất. Việc liên kết với nông dân trong khu vực để mở rộng diện tích trồng và xây dựng sản phẩm cà gai leo thành sản phẩm OCOP là một trong những mục tiêu hàng đầu của HTX.
Mô hình trồng cà gai leo của HTX Cây Cỏ Việt không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đây là hướng đi tiềm năng cho nông dân xã Chu Hóa và tỉnh Phú Thọ, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững và phát triển.
Phan Nhung
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ