Được mệnh danh là “vua của các loài rau”, nấm tươi đang dần trở thành thực đơn quen thuộc hàng ngày của người dân Việt Nam. Là loại thực phẩm chứa rất nhiều chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất và một số loại enzyme tốt cho sức khoẻ, được các nhà khoa học dự báo sẽ là “siêu thực phẩm" trong tương lai và được rất nhiều người tiêu dùng quan tâm lựa chọn. Nắm bắt được cơ hội này, năm 2011, sau khi tìm hiểu và học tập kinh nghiệm tại một số mô hình trồng nấm hiệu quả, nhận thấy đây là hướng đi có thể phát triển lâu dài nên ông Nguyễn Đức Thành đã quyết định thành lập Hợp tác xã (HTX) nấm Đồng Cam, xã Minh Tân, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ tập trung phát triển nghề trồng nấm. Sau hơn 10 năm phát triển, đến nay HTX đã tạo được chuỗi liên kết khép kín từ nuôi cấy giống, trồng nấm thương phẩm đến tiêu thụ sản phẩm nấm ăn. Sản phẩm của HTX hiện có nấm giống, nấm thương phẩm các loại như: nấm sò, nấm mỡ, nấm linh chi, mộc nhĩ.
Từ cuối tháng 8 đến tháng 4 năm sau đây được xem là vụ sản xuất chính trong năm của HTX bởi cây nấm phù hợp với điều kiện khí hậu mùa đông. Vụ đông năm nay, HTX đưa vào sản xuất 10 vạn bịch nấm sò, dự kiến sản lượng thu hoạch đạt 10-15 tấn. HTX luôn tuân thủ các quy trình sản xuất, chế biến theo hướng sạch, an toàn từ khâu trồng cấy giống nấm vào bịch, sử dụng thực phẩm hữu cơ để làm phôi nấm đến chăm sóc tưới bằng nước sạch, không dùng chất kích thích, thường xuyên khử khuẩn, diệt nấm mốc trong nhà trồng nấm... Nấm thương phẩm của HTX được bảo quản trong túi ni lông, luôn đảm bảo chất lượng. Với chất lượng nấm tốt, giá cả hợp lý, nhất là bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, các sản phẩm nấm của HTX ngày càng được nhiều người tiêu dùng tin tưởng”.
Để phát triển và duy trì thương hiệu nấm Đồng Cam, HTX nấm Đồng Cam có vai trò quan trọng trong việc mở rộng liên kết với 21 hộ thành viên sản xuất nấm tại địa phương. HTX là đầu mối hỗ trợ cho thành viên về mặt kỹ thuật, giống, phôi nấm, các nguyên liệu phục vụ sản xuất, đặc biệt toàn bộ lượng nấm các thành viên sản xuất ra đều được HTX bao tiêu, các thành viên sẽ sản xuất các loại nấm theo đặt hàng của HTX. Do đó, sản phẩm nấm của HTX xuất bán ra ngoài thị trường luôn ổn định về chất lượng và giá cả, sản lượng đều tăng theo từng năm. Hơn thế nữa HTX còn giữ vai trò đầu tàu trong việc xây dựng thương hiệu, kết nối quảng bá, giới thiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ khắp các tỉnh phía Bắc. Từ quy mô sản xuất manh mún, thu nhập thấp, bấp bênh về đầu ra và giá bán, đến nay HTX nấm Đồng Cam đã phát triển việc trồng nấm tập trung quy mô lớn với diện tích trên 2.500m2, mang lại giá trị kinh tế cao. Theo ông Thành, nấm sò, nấm linh chi, mộc nhĩ là những loại nấm dễ trồng, dễ chăm sóc, được thị trường ưa chuộng. Từ nhiều năm nay, đầu ra sản phẩm nấm của HTX chủ yếu là thị trường các chợ đầu mối tại Hà Nội, trong tỉnh, huyện. Mỗi năm, HTX xuất bán 10-15 tấn nấm sò, 3-4 tấn mộc nhĩ, 1-2 tấn nấm mỡ, trừ chi phí, lãi hơn 300 triệu đồng. HTX cũng tạo công ăn việc làm thường xuyên cho từ 30-40 lao động địa phương, với mức thu nhập từ 4,5 - 6 triệu đồng/người/tháng, đối với các hộ thành viên liên kết mỗi năm thu nhập từ 120 đến 150 triệu đồng từ nghề trồng nấm.
Nghề trồng nấm ở HTX nấm Đồng Cam hiện nay đã tạo công ăn việc làm cho nhiều người dân lúc nông nhàn, tận dụng được những phụ phế phẩm nông nghiệp, cho hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần so với trồng lúa. Đồng thời, nghề trồng nấm phù hợp với định hướng chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Thời gian tới, chính quyền xã sẽ tiếp tục khuyến khích HTX tăng quy mô sản xuất, đầu tư mở rộng nhà xưởng, tạo thêm việc làm cho người dân trong xã, từng bước xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nấm Đồng Cam. Trong thời gian tới HTX tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư nhà xưởng, máy móc thiết bị nhằm nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm, qua đó tăng tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường, đồng thời phát triển một số sản phẩm đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao, 4 sao; từng bước xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nấm Đồng Cam./.
Lê Đỗ Ngọc Quỳnh
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ