Tọa lạc tại thị trấn Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ, mảnh đất trù phú bên dòng sông Lô, Hợp tác xã (HTX) Đặc sản Phủ Đoan ra đời với sứ mệnh gìn giữ và lan tỏa tinh hoa ẩm thực truyền thống của dân tộc Cao Lan, đồng thời phát triển các sản vật đặc trưng của vùng đất Đoan Hùng.
Được thành lập vào năm 2024, chỉ sau thời gian ngắn đi vào hoạt động, HTX Đặc sản Phủ Đoan đã nỗ lực phục dựng, bảo tồn và phát triển nhiều món ăn mang đậm hồn cốt dân tộc, đặc biệt là dòng bánh truyền thống của người Cao Lan. Tiêu biểu nhất là bánh ngũ sắc, món bánh gắn liền với làng nghề Ngọc Tân, xã Ngọc Quan. Bánh được làm từ nguyên liệu tự nhiên, sử dụng các loại cây, lá dân gian để tạo màu: lá dứa cho màu xanh, nghệ cho màu vàng, gấc hoặc lá đỏ cho màu đỏ, lá thau tạo màu đen và hoa đậu biếc cho màu tím. Năm màu sắc tượng trưng cho ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ, không chỉ bắt mắt mà còn giàu giá trị văn hóa tâm linh và tốt cho sức khỏe. Mỗi hộp bánh ngũ sắc có giá thành hợp lý (khoảng 40.000 đồng), thích hợp làm quà biếu trong các dịp lễ, tết, giỗ tổ... Bên cạnh đó, HTX còn sản xuất các loại bánh truyền thống khác như bánh gai, bánh do, những món quà quê ngọt ngào, thấm đượm vị dừa, đỗ xanh và hương lá gai, mang theo cả ký ức quê hương trong từng miếng bánh. Trung bình mỗi ngày, HTX cung ứng khoảng 200 chiếc cho mỗi loại, đáp ứng nhu cầu ổn định cho thị trường.
Không chỉ dừng lại ở bánh truyền thống, HTX còn mở rộng sang nhóm sản phẩm đặc sản sông Lô như: chả cá, cá kho, cá thính… được chế biến theo công thức gia truyền, đảm bảo an toàn thực phẩm và giữ được vị ngọt tự nhiên của cá tươi. Những sản phẩm này không chỉ góp mặt trong bữa ăn gia đình mà còn trở thành món quà tặng mang đậm dấu ấn vùng miền. HTX Đặc sản Phủ Đoan đang nỗ lực trở thành cầu nối giữa ẩm thực truyền thống và người tiêu dùng hiện đại. Mỗi sản phẩm là sự kết tinh của bàn tay khéo léo, tâm huyết và tình yêu quê hương của người dân làng nghề Ngọc Tân. Trong thời gian tới, HTX đặt mục tiêu có 1-2 sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao, góp phần khẳng định thương hiệu địa phương trên thị trường rộng lớn hơn.
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng khắt khe hơn với chất lượng, an toàn và giá trị tinh thần của sản phẩm, HTX Đặc sản Phủ Đoan tin rằng: Một đặc sản thực sự không chỉ cần ngon, sạch, rõ nguồn gốc mà còn phải kể được câu chuyện của chính quê hương mình. Và chính hành trình gìn giữ, phát triển ẩm thực truyền thống ấy đang mở ra con đường bền vững cho kinh tế địa phương, nơi giá trị văn hóa không bị lãng quên, mà trở thành nguồn lực để vươn lên.
Nguyễn Vũ Kỳ Nam
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ