Hợp tác xã (HTX) Chăn nuôi thủy sản và dịch vụ nông nghiệp Thiên Dương (xã Yên Luật, huyện Hạ Hòa) hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất nuôi trồng thủy sản (NTTS): Nuôi cá giống, cá thịt - nuôi vịt thương phẩm và trồng lúa. Với tổng diện tích 14ha, trong đó diện tích chuyên canh nuôi trồng thủy sản 6ha và 8ha diện tích trồng lúa.
Ông Trần Trung Kiên - Giám đốc HTX cho biết: Sinh ra và lớn lên ở vùng quê chiêm trũng, khó khăn trong sản xuất nông nghiệp, tôi luôn ấp ủ ước mơ tìm ra mô hình phát triển kinh tế phù hợp để có thể làm giàu trên chính mảnh đất quê hương. Năm 2017, tôi đã cùng các thành viên trong xã thành lập HTX Chăn nuôi thủy sản và dịch vụ nông nghiệp Thiên Dương. Với mô hình trang trại nuôi cá - vịt - lúa tuần hoàn đã giúp HTX giảm chi phí đầu vào, nâng cao hiệu quả kinh tế.
Triển khai thực hiện mô hình, HTX lên đê bao lửng xung quanh diện tích 6ha và đào 5 ao để trữ cá đồng, phía trên ao làm chuồng nuôi vịt. Thời gian đầu thực hiện nên chủ yếu vừa làm vừa “thăm dò” vì mô hình còn mới. Mặt khác, việc kết hợp các loại với nhau cần phải tạo sự kết nối. Mỗi năm HTX chỉ thả 1 lứa cá, đầu năm thả giống và cuối năm thu hoạch, hàng năm HTX đã sản xuất ra 15 tấn cá giống các loại, 30 tấn cá trắm, chép thương phẩm.
Đối với vịt, mỗi vụ lúa HTX thả 2.000 con, chia làm 2 đợt. Đợt đầu, sau khi gieo sạ 10 ngày, lúc rễ lúa đã vững, anh thả vịt vào. Vịt được thả liên tục trong 75 ngày, sau đó sẽ xuất bán. Tùy thuộc vào thị trường, nếu giá vịt trên 40.000 đồng/kg, người nuôi mới có lời, do vịt chủ yếu được nuôi bằng thức ăn. Riêng đối với đợt vịt thứ hai, khi lúa còn khoảng hơn 10 ngày nữa thu hoạch, anh tiến hành cho ấp vịt trong chuồng. Khi vịt được gần 20 ngày sẽ thả ra đồng ăn lúa đổ.
Theo anh Kiên, lợi ích của việc nuôi vịt trong mô hình đó là số lượng vịt ít bị hao hụt so với nuôi chạy đồng. Phân vịt trực tiếp là phân hữu cơ bón ruộng, cũng là thức ăn cho cá, từ đó giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, các loài sâu rệp, ốc bươu và địch hại được vịt, cá diệt trừ, từ đó giảm chi phí sử dụng phân hóa học, thuốc trừ sâu. Đối với canh tác lúa, nhờ giảm được lượng phân và không dùng thuốc trừ sâu nên giảm được 30% chi phí sản sản xuất. Hiện với mô hình chăn nuôi, trồng trọt, dịch vụ doanh thu của HTX đạt 1,5 tỷ đồng/năm, thu nhập bình quân 5,5 triệu đồng/người/tháng.
Tuy nhiên, hiện nay việc tiêu thụ sản phẩm của HTX vẫn đang theo hình thức "tự sản tự tiêu” và một số kênh tiêu thụ nhỏ lẻ thông qua các tiểu thương, các chợ đầu mối trong và ngoài địa bàn huyện. Hiện nay, HTX đang khó khăn trong việc tích tụ quỹ đất để quy hoạch sản xuất tập trung, thành viên vẫn phát triển chăn nuôi theo mô hình hộ cá thể, chưa có điều kiện để tập trung nuôi một hoặc vài loại vật nuôi với quy mô lớn, nên việc phát triển kinh tế theo hướng kinh tế hàng hóa quy mô lớn vẫn còn gặp khó khăn. Bên cạnh đó, rủi ro về dịch bệnh, tác động của khí hậu, môi trường cũng tác động không nhỏ đối với hoạt động chăn nuôi của HTX.
Trong thời gian tới, HTX có kế hoạch đầu tư mở rộng sản xuất theo hướng tuần hoàn khép kín, tập trung nhằm kiểm soát được quy trình chăn nuôi kết hợp nuôi trồng thủy sản đảm bảo an toàn dịch bệnh, vệ sinh môi trường. Mở ra hướng phát triển mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần cải thiện môi trường cũng như làm cho thành viên thay đổi tư duy về nuôi trồng thủy sản bền vững, giúp nông dân làm chủ được quy trình nuôi, từ đó nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập. Đây là mô hình rất phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp của tỉnh nên rất cần được nhân rộng để nâng cao hiệu quả sản xuất, giúp người nông dân làm giàu chính đáng.
Hoàng Bích Ngọc
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ