Gạo nếp Khoái đen là một sản vật truyền thống của người dân xã Hùng Xuyên, huyện Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ. Lúa nếp Khoái đen có bông to dài, chất lượng gạo thơm ngon, mềm, dẻo, vị đậm, có hương thơm đặc trưng. Giống lúa nếp này khi chín vỏ hạt ngả màu cau khô, hơi đen, khi xát ra hạt gạo tròn, trắng đục. Giống lúa nếp này khi chín nấu xôi, gói bánh chưng, nấu rượu. Năm 2023, sản phẩm gạo nếp Khoái đen của Hợp tác xã (HTX) bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên đã được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP hạng 3 sao, đây là điều kiện thuận lợi giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận với người tiêu dùng và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Hiện nay, HTX đang có 5ha trồng lúa nếp Khoái đen, quy trình trồng và chăm sóc lúa theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường, HTX áp dụng các công nghệ khoa học phù hợp để hạn chế được sâu bệnh và cho ra sản phẩm chất lượng cao, năng suất tốt. Thời gian gieo trồng thường được bắt đầu từ tháng 5 và cho thu hoạch từ cuối tháng 10. Giống lúa này có đặc điểm sinh trưởng phát triển tốt, chịu thâm canh, ưa những chân ruộng trũng, nhiều nước, có thể chịu ngập từ 1 - 2 ngày, cây cao từ 1,3 - 1,5m, khả năng đẻ nhánh trung bình, có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, thời gian sinh trưởng từ 140 - 160 ngày và năng suất đạt từ 1,3 - 1,5 tạ/sào. Hiện nay, gạo nếp Khoái đen trên thị trường có giá bán khoảng từ 45.000 đồng - 50.000 đồng/kg. HTX bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên là đầu mối thu mua sơ chế, bao tiêu, tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên và người dân trong xã.
Để tiếp tục phát triển sản phẩm đặc sản của địa phương, xây dựng thương hiệu gạo nếp Khoái đen, HTX dự kiến mở rộng diện tích trồng lúa nếp Khoái đen lên khoảng 10ha; đồng thời chủ động tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm cho bà con. Với mong muốn mang lại nguồn thu nhập ổn định, nâng cao đời sống cho các thành viên HTX, người dân nơi đây.
Hoàng Bích Ngọc
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ