Nói đến huyện Đoan Hùng (Phú Thọ) người ta thường nghĩ ngay đến những vườn bưởi nặng trĩu cành, nhớ đến hương vị ngọt ngào, thơm ngát của trái Bưởi đặc sản Đoan Hùng nức tiếng gần xa. Nhưng có lẽ ít người biết đến Đoan Hùng còn có những trái bưởi chua chín sớm với hương vị chua thanh đặc biệt khó quên với ai đã từng thưởng thức. Bưởi chua chín sớm đón Tết Trung thu cũng báo hiệu mùa thu hoạch Bưởi đặc sản trên đất Đoan Hùng bắt đầu.
Trên địa bàn huyện Đoan Hùng hiện có khoảng trên 45 ha bưởi chua cho thu hoạch từ rằm tháng 7 đến rằm tháng 8, sản lượng năm 2023 ước đạt 750 tấn (750.000 quả); Bưởi chua có giá bán trung bình tại vườn từ 15-20.000đ/quả, mỗi ha bưởi cho người dân thu nhập trên 200 triệu đồng. Mùa của bưởi chua khá ngắn, nhưng ngày càng có nhiều khách hàng đặc biệt yêu thích thứ quả ngon đầu mùa này. Bưởi chua đa phần có hình thức khá đẹp, quả tròn đều màu vàng xanh, múi róc, tôm mọng nước, dễ bóc, ăn có vị chua ngọt hài hòa đạt tỉ lệ 7 phần ngọt và 3 phần chua.
Ở Đoan Hùng hiện nay người dân hay nhắc đến một số loại bưởi chua như: Bưởi chua bà Ấn, bưởi chua Bắc Lan hay bưởi chua ông Bảo và được nhân rộng trồng nhiều tại các vườn bưởi của xã Bằng Luân (khoảng trên 10 ha) và một số xã khác như Hùng Xuyên, Phú Lâm, Phúc Lai, Vân Đồn, Chí Đám … Thổ nhưỡng có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng của bưởi; qua chia sẻ kinh nghiệm của người dân thì bưởi trồng trên đất đồi sẽ cho quả có phần ngọt hơn, đất ruộng thấp sẽ cho quả chua hơn.
Những năm gần đây nhận thấy bưởi chua được người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng nên nhiều người dân Đoan Hùng đã chuyển đổi những gốc bưởi kém chất lượng sang ghép các giống bưởi chua ngon, cho giá trị kinh tế cao./.
Hải Yến - Trưởng phòng TC-HC
Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ